Logo miasta częstochowy
Specjalny zasiłek opiekuńczy

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli: nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje:

  • w wysokości 620 zł miesięcznie;

  • jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764 zł;

  • w przypadku gdy dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę przekracza kwotę uprawniającą daną osobę do specjalnego zasiłku opiekuńczego o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany (obecnie tj. 95 zł), specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje.
    Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, o którym mowa powyżej, uważa się dochód następujących członków rodziny:

    1. w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:

    • osoby wymagającej opieki,

    • rodziców osoby wymagającej opieki,

    • małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,

    • osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,

    • pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa wyżej, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;

2. w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:

    • osoby wymagającej opieki,

    • małżonka osoby wymagającej opieki,

    • osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,

    • pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa wyżej, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje:

  • jeżeli osoba sprawująca opiekę:

    • ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym, lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia

    • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku dla opiekuna, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, świadczenia rodzicielskiego, zasiłku dla opiekuna,

    • legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,

  • jeżeli, osoba wymagająca opieki:

    • została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;

  • jeżeli, na osobę wymagającą opieki:

    • inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury,

    • jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego, świadczenia rodzicielskiego, zasiłku dla opiekuna,

    • na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

W przypadku ubiegania się o świadczenia rodzinne na okres zasiłkowy 2022/2023 należy dostarczyć dokumenty za rok 2021.

  • wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego (do pobrania poniżej);

  • oświadczenie do ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego (do pobrania poniżej);

  • oświadczenie stanowiące załącznik do wniosku (do pobrania poniżej);

  • kopia odpisu wyroku sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub kopia odpisu protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej lub kopia odpisu zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem (oryginał do wglądu), a także:

  • kopia prawomocnego wyroku rozwodowego (oryginał do wglądu);

  • zaświadczenie ze szkoły wyższej potwierdzające wysokość pobranego stypendium;

  • kopia karty pobytu – w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 127 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w przypadku posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”;

  • wnioskodawca lub pełnomocnik wnioskodawcy podczas składania wniosku o świadczenia rodzinne winien legitymować się stosownym dokumentem w celu potwierdzenia tożsamości;

  • oświadczenie wszystkich pełnoletnich członków rodziny o wysokości dochodu niepodlegającego opodatkowaniu, jeżeli był uzyskiwany w 2021 roku;

  • zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów, lub

  • informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą;

  • oświadczenie o wysokości otrzymanych alimentów oraz zaświadczenie komornika o wysokości wyegzekwowanych alimentów, gdy jest prowadzona egzekucja komornicza, w przypadku uzyskania alimentów wyższych niż zasądzone w wyroku, ugodzie sądowej lub ugodzie przed mediatorem;

  • przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość alimentów świadczonych w 2021 rok na rzecz osoby spoza rodziny wraz z ugodą lub wyrokiem sądowym je zasądzającym;

  • zaświadczenie właściwego organu gminy lub nakaz płatniczy za 2021 rok lub oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażone w hektarach przeliczeniowych (umowa dzierżawy w przypadku oddania części lub całości gospodarstwa w dzierżawę lub umowę zawartą w formie aktu notarialnego);

  • kopia orzeczenia o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności (oryginał do wglądu),

  • kopia aktu zgonu rodzica lub małżonka (oryginał do wglądu);

  • zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym,

  • dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa osoby ubiegającej się z osobą wymagającą opieki,

  • inne dodatkowe dokumenty związane z indywidualną sytuacją osoby ubiegającej się i członków jej rodziny.
    Dokumenty potwierdzające uzyskanie dochodu po roku kalendarzowym 2021 przez wnioskodawcę oraz członków jego rodziny.

  • kopia umowy o pracę, zlecenie, umowy o pracę nakładczą, umowy agencyjnej,

  • decyzja o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (oryginały do wglądu);

  • zaświadczenie od pracodawcy o dochodzie uzyskanym z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty;

  • oświadczenie o dochodzie uzyskanym z miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięty został dochód w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej;

  • kopia decyzji przyznającej zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne, a także emeryturę, rentę lub rentę rodzinną, rentę socjalną z wyjątkiem renty przyznanej rolnikowi w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego (oryginał do wglądu).
    Dokumenty potwierdzające utratę dochodu w 2021 roku i po 2021 roku roku przez wnioskodawcę oraz członków jego rodziny.

  • kopia świadectwa pracy lub inny dokument potwierdzający datę utraty dochodu (oryginał do wglądu);

  • dokument potwierdzający wysokość utraconego dochodu (PIT-y wydane przez płatnika składek PIT-11, PIT-40, PIT-8 za 2021 lub 2022 rok).

    Uwaga!!!

    Częstochowskie Centrum Świadczeń informuje, iż korzystanie ze wsparcia w ramach Programu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej pt. “Opieka wytchnieniowa” –realizowanego w formie usługi opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu całodobowego przez osobę niepełnosprawną, może skutkować utratą prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku dla opiekuna lub specjalnego zasiłku opiekuńczego dla opiekuna osoby niepełnosprawnej. Korzystanie ze wsparcia w bezpośredniej opiece nad osobą niepełnosprawną w formie pobytu całodobowego w ośrodku wsparcia przez osobę niepełnosprawną, powoduje zaprzestanie wykonywania obowiązków opiekuna i jest jedną z przesłanek do odmowy przyznania prawa do świadczenia opiekuńczego lub utratą prawa do powyższego świadczenia, za okres pobytu osoby niepełnosprawnej w ośrodku wparcia w okresie dłuższym niż 5 dni w tygodniu.

    Osoby pobierające świadczenia opiekuńcze, korzystające z wyżej opisanego wsparcia, powinny niezwłocznie powiadomić o tym fakcie Częstochowskie Centrum Świadczeń, w celu uniknięcia zwrotu świadczeń nienależnie pobranych.

    Pozostałe formy „Opieki wytchnieniowej”, tj. opieka świadczona w ramach pobytu dziennego, w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej lub usługi opieki świadczonej w formie specjalistycznego poradnictwa (psychologicznego lub terapeutycznego) nie mają wpływu na pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna.

    Dokumenty do pobrania:

    Wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego

  • Oświadczenie-załącznik do wniosku o ustalenie prawa do ŚP, ZP, SZO.

  • Oświadczenie – załącznik do wniosku o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego

  • Oświadczenie wnioskodawcy o dochodach swoich albo członka rodziny

  • Oświadczenie wnioskodawcy o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem – umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę

  • Oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego

Dodatkowe informacje:

Znaczny stopień niepełnosprawności – oznacza to:

  • niepełnosprawność w stopniu znacznym w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,

  • całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,

  • stałą albo długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji albo trwałą lub okresową całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w celu uzyskania świadczeń określonych w tych przepisach,

  • posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do I grupy inwalidów,

  • niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników;

Podstawa prawna

  • Ustawa z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych,

  • Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1466),

  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz. U. z 2021 r. poz. 1481),

  • Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego22w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnolet