Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli: nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje:
w wysokości 620 zł miesięcznie;
jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764 zł;
w przypadku gdy dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę przekracza kwotę uprawniającą daną osobę do specjalnego zasiłku opiekuńczego o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany (obecnie tj. 95 zł), specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje.
Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, o którym mowa powyżej, uważa się dochód następujących członków rodziny:
1. w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:
osoby wymagającej opieki,
rodziców osoby wymagającej opieki,
małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,
osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa wyżej, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
2. w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
osoby wymagającej opieki,
małżonka osoby wymagającej opieki,
osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa wyżej, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje:
jeżeli osoba sprawująca opiekę:
ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym, lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia
ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku dla opiekuna, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, świadczenia rodzicielskiego, zasiłku dla opiekuna,
legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
jeżeli, osoba wymagająca opieki:
została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
jeżeli, na osobę wymagającą opieki:
inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury,
jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego, świadczenia rodzicielskiego, zasiłku dla opiekuna,
na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
W przypadku ubiegania się o świadczenia rodzinne na okres zasiłkowy 2022/2023 należy dostarczyć dokumenty za rok 2021.
wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego (do pobrania poniżej);
oświadczenie do ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego (do pobrania poniżej);
oświadczenie stanowiące załącznik do wniosku (do pobrania poniżej);
kopia odpisu wyroku sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub kopia odpisu protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej lub kopia odpisu zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem (oryginał do wglądu), a także:
kopia prawomocnego wyroku rozwodowego (oryginał do wglądu);
zaświadczenie ze szkoły wyższej potwierdzające wysokość pobranego stypendium;
kopia karty pobytu – w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 127 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w przypadku posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”;
wnioskodawca lub pełnomocnik wnioskodawcy podczas składania wniosku o świadczenia rodzinne winien legitymować się stosownym dokumentem w celu potwierdzenia tożsamości;
oświadczenie wszystkich pełnoletnich członków rodziny o wysokości dochodu niepodlegającego opodatkowaniu, jeżeli był uzyskiwany w 2021 roku;
zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów, lub
informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą;
oświadczenie o wysokości otrzymanych alimentów oraz zaświadczenie komornika o wysokości wyegzekwowanych alimentów, gdy jest prowadzona egzekucja komornicza, w przypadku uzyskania alimentów wyższych niż zasądzone w wyroku, ugodzie sądowej lub ugodzie przed mediatorem;
przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość alimentów świadczonych w 2021 rok na rzecz osoby spoza rodziny wraz z ugodą lub wyrokiem sądowym je zasądzającym;
zaświadczenie właściwego organu gminy lub nakaz płatniczy za 2021 rok lub oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażone w hektarach przeliczeniowych (umowa dzierżawy w przypadku oddania części lub całości gospodarstwa w dzierżawę lub umowę zawartą w formie aktu notarialnego);
kopia orzeczenia o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności (oryginał do wglądu),
kopia aktu zgonu rodzica lub małżonka (oryginał do wglądu);
zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym,
dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa osoby ubiegającej się z osobą wymagającą opieki,
inne dodatkowe dokumenty związane z indywidualną sytuacją osoby ubiegającej się i członków jej rodziny.
Dokumenty potwierdzające uzyskanie dochodu po roku kalendarzowym 2021 przez wnioskodawcę oraz członków jego rodziny.
kopia umowy o pracę, zlecenie, umowy o pracę nakładczą, umowy agencyjnej,
decyzja o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (oryginały do wglądu);
zaświadczenie od pracodawcy o dochodzie uzyskanym z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty;
oświadczenie o dochodzie uzyskanym z miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięty został dochód w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej;
kopia decyzji przyznającej zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne, a także emeryturę, rentę lub rentę rodzinną, rentę socjalną z wyjątkiem renty przyznanej rolnikowi w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego (oryginał do wglądu).
Dokumenty potwierdzające utratę dochodu w 2021 roku i po 2021 roku roku przez wnioskodawcę oraz członków jego rodziny.
kopia świadectwa pracy lub inny dokument potwierdzający datę utraty dochodu (oryginał do wglądu);
dokument potwierdzający wysokość utraconego dochodu (PIT-y wydane przez płatnika składek PIT-11, PIT-40, PIT-8 za 2021 lub 2022 rok).
Uwaga!!!
Częstochowskie Centrum Świadczeń informuje, iż korzystanie ze wsparcia w ramach Programu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej pt. “Opieka wytchnieniowa” –realizowanego w formie usługi opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu całodobowego przez osobę niepełnosprawną, może skutkować utratą prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku dla opiekuna lub specjalnego zasiłku opiekuńczego dla opiekuna osoby niepełnosprawnej. Korzystanie ze wsparcia w bezpośredniej opiece nad osobą niepełnosprawną w formie pobytu całodobowego w ośrodku wsparcia przez osobę niepełnosprawną, powoduje zaprzestanie wykonywania obowiązków opiekuna i jest jedną z przesłanek do odmowy przyznania prawa do świadczenia opiekuńczego lub utratą prawa do powyższego świadczenia, za okres pobytu osoby niepełnosprawnej w ośrodku wparcia w okresie dłuższym niż 5 dni w tygodniu.
Osoby pobierające świadczenia opiekuńcze, korzystające z wyżej opisanego wsparcia, powinny niezwłocznie powiadomić o tym fakcie Częstochowskie Centrum Świadczeń, w celu uniknięcia zwrotu świadczeń nienależnie pobranych.
Pozostałe formy „Opieki wytchnieniowej”, tj. opieka świadczona w ramach pobytu dziennego, w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej lub usługi opieki świadczonej w formie specjalistycznego poradnictwa (psychologicznego lub terapeutycznego) nie mają wpływu na pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna.
Dokumenty do pobrania:
Wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego
Oświadczenie-załącznik do wniosku o ustalenie prawa do ŚP, ZP, SZO.
Oświadczenie – załącznik do wniosku o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego
Oświadczenie wnioskodawcy o dochodach swoich albo członka rodziny
Oświadczenie wnioskodawcy o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem – umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę
Znaczny stopień niepełnosprawności – oznacza to:
niepełnosprawność w stopniu znacznym w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
stałą albo długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji albo trwałą lub okresową całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w celu uzyskania świadczeń określonych w tych przepisach,
posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do I grupy inwalidów,
niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników;
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych,
Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1466),
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz. U. z 2021 r. poz. 1481),
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego22w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnolet